په افغانستان کې روغتیايي خدمتونه تل یو له هغو برخو څخه دي چې د پام وړ پاملرنې او بیړنیو تدابیرو ته اړتیا لري. په ځانګړې توګه، د کوچنیانو روغتیايي وضعیت او خدمتونه یوه مهمه ستونزه ده چې د هېواد په لرې پرتو سیمو کې لا ډېره جدي ده. افغانستان د خپلو محدودو امکاناتو او پیچلو حالاتو له امله په دې برخه کې له پراخو ننګونو سره مخامخ دی. سره له دې چې په تېرو کلونو کې ځینې روغتیايي خدمات پراخ شوي، خو د کوچنیانو روغتیايي خدمتونه لا هم پوره نه دي، او د دې ستونزې هوارولو لپاره بیړني اقدامات اړین دي.
په افغانستان کې ډیری کوچنیان له یو لړ روغتیايي ستونزو سره مخ دي چې په نړیواله کچه د درملنې وړ دي، خو د بې وسه روغتیايي سیسټم له امله نه شي درملنه کېدای. د هغو ناروغیو تر منځ چې ډېری افغان کوچنیان ورسره لاس او ګرېوان دي، د اسهال، سینه بغل، خوارځواکۍ او د ځینو نورو ناروغیو لکه پولیو خپرېدل دي، چې په ډېرو سیمو کې لا هم د واکسین کمبود او د عامه پوهاوي نشتون له امله ستونزه ده. دا وضعیت د دې اړتیا روښانه کوونکی دی چې افغان سرپرست حکومت او روغتیايي ادارې باید جدي هڅې وکړي ترڅو دغه خدمتونه ښه کړي.
په افغانستان کې د روغتیايي اسانتیاوو محدودیت په بېلابېلو سیمو کې یو ستر خنډ دی. ډیری کورنۍ د نږدې روغتیايي مرکزونو نه شتون له امله مجبوره دي چې په لرې پرتو او کلیوالو سیمو کې د خپلو ماشومانو لپاره ضروري درملنه ترلاسه نه کړي. دا ستونزه په ځانګړې توګه په هغو سیمو کې ډېره ده چې د جګړو او طبیعي پېښو له امله زیانمنې شوي دي. په دې سیمو کې د کوچنیانو روغتیايي خدمتونو ته پاملرنه باید د سرپرست حکومت د لومړیتوبونو څخه وي، ځکه چې د هېواد راتلونکی همدا ماشومان دي.
د نړیوالو روغتیايي سازمانونو رول هم په دې برخه کې ډېر مهم دی. د روغتیا نړیوال سازمان او نور نړیوال مرستندویه بنسټونه باید په افغانستان کې د کوچنیانو روغتیا ته ځانګړې پاملرنه وکړي او د افغان سرپرست حکومت سره په همغږۍ کې خپلې هڅې ګړندۍ کړي. د دې لپاره، نړیوال مرستندویه بنسټونه کولی شي له افغان چارواکو سره په ګډه کار وکړي، د واکسیناسیون پروګرامونه پراخ کړي او د لرې پرتو سیمو لپاره اړینې روغتیايي آسانتیاوې برابرې کړي.
د کوچنیانو د روغتیا ستونزې یوازې په روغتونونو کې نه حل کېږي، بلکې د عامه پوهاوي کچه هم باید لوړه شي. افغان کورنۍ باید د کوچنیانو د روغتیا په اړه لازم معلومات ترلاسه کړي. ډېری وخت، د کم عمره ماشومانو روغتیايي ستونزې د عامه پوهاوي د کمبود له امله په سمه توګه نه مدیریت کېږي. له دې امله، د روغتیايي پوهاوي پروګرامونه باید په ټولو سیمو کې پراخ شي، څو کورنۍ وپوهېږي چې څنګه د خپلو ماشومانو روغتیا ښه وساتي او د ناروغیو مخنیوی وکړي.
همدارنګه، افغان سوداګر او پانګه وال هم په دې برخه کې مهم رول لوبولی شي. دوی کولی شي د روغتیايي پروژو ملاتړ وکړي او په لرې پرتو سیمو کې د نوو روغتیايي مرکزونو په جوړولو کې ونډه واخلي. په دې ډول، د کوچنیانو روغتیايي وضعیت به ښه شي او هېواد به د یو روغ او ځواکمن نسل شاهد وي.
په پای کې، د افغانستان د سرپرست حکومت او نړیوالو روغتیايي بنسټونو لپاره دا یو اخلاقي او بشري مسوولیت دی چې د کوچنیانو روغتیا ته لومړیتوب ورکړي. د کوچنیانو روغتیايي خدمتونه باید نه یوازې پراخ شي، بلکې کیفیت یې هم لوړېدو ته اړتیا لري، څو ټول ماشومان له صحي ژوند څخه برخمن شي او افغانستان یو روښانه راتلونکی ولري.