په وروستیو میاشتو کې د پاکستان حکومت د افغان کډوالو پر وړاندې داسې سیاست غوره کړی چې نه یوازې د نړیوالو بشري اصولو خلاف دی، بلکې د افغانستان او پاکستان ترمنځ اړیکو ته هم جدي زیان رسوي. پاکستان د لسګونو کلونو راهیسې د افغان کډوالو کوربه توب کړی، خو اوس یې په زور ایستل د بشري ناورین یوه بله بڼه ده چې باید سمدستي پای ته ورسېږي.
د پاکستاني چارواکو لخوا د افغان کډوالو د زوره ایستلو بهیر په سختو شرایطو کې دوام لري، چې دا چاره نه یوازې د نړیوالو قوانینو سرغړونه ده، بلکې د زرګونو بېوسه افغانانو ژوند ته هم جدي ګواښ پېښوي. ډېر کډوال، چې کلونه کلونه یې په پاکستان کې ژوند کړی، د اوسېدو هیڅ بدیل نه لري. د دوی بېځایه کول او اړ ایستل چې بېرته افغانستان ته ستانه شي، د دوی بشري حقونه تر پښو لاندې کوي او د نړیوالو سازمانونو لپاره د اندېښنې وړ مسله ده.
پاکستان د افغان کډوالو پر ضد د خپل سیاست د عملي کولو لپاره سخت اقدامات کړي، چې پکې د بندیانو په څېر چلند، زوره ایستل، توقیف، او د هغوی د شتمنیو ضبطول شامل دي. دا اقدامات نه یوازې غیر انساني دي، بلکې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اړیکو د لا ترینګلتیا سبب هم کېږي. دا مسله باید د دواړو هېوادونو د متقابل درناوي پر اساس حل شي، نه دا چې د زور له لارې.
له بله پلوه، نړیوال قوانین د کډوالو د ساتنې لپاره مشخص اصول لري، او هیڅ هېواد نهشي کولای چې کډوال پرته له بشري ارزونې وشړي. د ملګرو ملتونو د کډوالو نړیوال کنوانسیون، چې پاکستان یې هم غړی دی، حکومتونه اړ باسي چې کډوالو ته د خوندي ژوند شرایط برابر کړي او هغوی په زوره ونهاېستل شي. خو له بده مرغه، پاکستان دا اصول تر پښو لاندې کوي او د زور زیاتي لاره خپلوي.
د افغان کډوالو په زوره شړل به د سیمې ثبات ته هم جدي زیان ورسوي. ډېری کډوال، چې په پاکستان کې کاروبار، کور او ژوند لري، د بېځایه کېدو له امله له جدي اقتصادي ستونزو سره مخ دي. دا ستونزه نه یوازې د افغانستان پر اقتصاد اغېز کوي، بلکې د پاکستان اقتصادي وضعیت ته هم زیان رسوي، ځکه چې ګڼ شمېر کډوال په پاکستان کې د کارکوونکو، سوداګرو او پانګوالو په توګه رول لري.
افغانستان، چې له اوږدې جګړې وروسته هڅه کوي اقتصادي او ټولنیز ثبات ته ورسېږي، د دې توان نه لري چې ناڅاپي زرګونه کډوال بېرته ستانه شي. د دې ستونزې د حل یوازینۍ لاره دا ده چې پاکستان خپل سختدریځي سیاستونه بند کړي او د افغان کډوالو لپاره د بشري حقونو مطابق چلند غوره کړي.
د دې لپاره چې دا بشري ناورین پای ته ورسېږي، باید نړیوالې ټولنه، ملګري ملتونه، د کډوالو نړیوال سازمان (UNHCR)، او بشري حقونو مدافعین جدي اقدامات وکړي. پاکستان باید قانع کړل شي چې کډوال د قانوني او بشري اصولو له مخې وساتي او هغوی ته د بدیل انتخابونو زمینه برابره کړي.