په افغانستان کې پر کرونا ویروس د اخته کسانو ثبت شوې شمېرې څه کم دریو زرو ته رسېدلي دي، خو ویل کېږي چې ډېر نور کسان هم پر دغه ویروس اخته دي، خو روغتونو ته مراجعه نه کوي. له دې سره حکومت تر کوچني اختر پورې د کرنتین د غځولو پرېکړه هم کړې ده. د کرنتین له اوږدېدو سره لوږه زیاته شوې او اقتصادي حالت ورځ تر بلې خرابېږي.
اوس اساسي پوښتنه دا ده چې د کرونا او له دې امله د را پېښدونکو ستونزو د مخنیوي لپاره حکومتي تګلارې څومره مناسبې او کارنده دي؟
تر اوسه پورې له بده مرغه هم کرونا په چټکۍ سره خپرېږي او هم د افغانستان اقتصادي حالت ورځ تر بلې خرابیږي. کاروبار او هر څه په ټپه ولاړ دي او لوږه زیاتیږي. د دغه حالت دوام نه یوازې دا چې غریب خلک له ستونزو سره مخ کړي، بلکې نور دوام یې متوسط اقتصاد لرونکي خلک هم له ستونزو سره مخ کوي. له یوه اړخه په کابل او لویو ښارونو کې کرنتین د غربت د زیاتېدو لامل شوی او له بله اړخه د کرنتین ډول هم داسې دی چې ډېر د کرونا له مخنیوي سره مرسته نه کوي. له بې وزلو خلکو سره د حکومت مرستې هم نه یوازې دا چې خورا کمې دي، بلکې د افغانستان د واقعیتونو او د غریبو خلکو د اړتیا پر اساس نه دي. حکومت د څلور نیمو کیلو غنمو د شرموونکي وېش له پروګرام وروسته اوس دا دی د پخې ډوډۍ د وېش پروګرام یې پیل کړی چې له بده مرغه ډېرې ستونزې لري. تر ګردو لومړۍ ستونزه دا ده چې غریب خلک یوازې وچې ډوډۍ ته اړتیا نه لري، بلکې نورې اړتیاوي هم لري. له بله اړخه لا هم ډېر داسې کسان دا ډوډۍ اخلي چې مستحق نه دي، خو ډېر داسې کسان ترې محروم دي چې باید دا ډوډۍ ورته رسېدلې وی. سر له اوسه په دې پروګرام کې د فساد، خپلوۍ پالنې او نورو ستونزو خبرونه ورکړل شوي دي. بله لویه ستونزه یې دا ده چې ډلې ډلې خلک دې ډوډۍ ته ولاړ وي چې د کرونا ناروغۍ د لېږد وېره یې زیاته کړې ده.
اوس اساسي پوښتنه دا ده چې دا کرنتین به تر کومه دوام کوي او له زیاتېدونکي غربت سره به څه کېږي؟ له بده مرغه دولت په پیل کې نه بښل کېدونکی غفلت کړی دی، که نه دا هر څه په هرات کې د کنټرول وړ وو، خو اوس هم حکومتي تګلارې سمې نه دي. د اقتصادي څرخ داسې یو مخ درول به غربت لا زیات کړي او یو ستر ناورین به رامنځ ته کړي. له همدې امله اوس هم وخت دی چې دولت پر خپلو تګلارو له سره غور وکړي. لومړی خو باید له غریبانو سره د مرستو ډول سم شي. دا مرستې باید د غریبو خلکو د اړتیا پر اساس وي او بیا پکې پوره شفافیت وي. د دې تر څنګ دولت باید د کرنتین په ډول کې بدلون راولي. داسې چې هم تر یوه بریده تدابیر مراعات شي او هم کاروبار بېرته پیل شي. پوره او جدي کرنتین یوازې د هغو دولتونو کار دی چې د خلکو اړتیاوې پوره کولی شي او له کوم جدي اقتصادي بحران سره مخ نه وي.