نړیوالې جنايي محکمې یو ځل بیا ویلي چې په افغانستان کې به د امریکايي او نورو بهرنیو ځواکونو جنګي جنایتونه نه څیړي. ددې محکمې مسوولینو ویلي چې دوی په افغانستان کې یوازې د طالبانو او داعش جنګي جرمونه څیړي. نړیوالې جنايي محکمې په پیل کې پرېکړه کړې وه چې په افغانستان کې به د امریکايي ځواکونو جنایتونه هم څیړي، خو د امریکا له سخت غبرګون سره مخ شوه او پر مسوولینو یې بندیزونه ولګېدل. وروسته نړیوالې جنايي محکمې د جنایتونو د څېړلو لپاره د اسنادو د را ټولو پرېکړه وکړه او ورپسې یې وویل چې دوی په افغانستان کې د امریکايي او نورو بهرنیو ځواکونو جنایتونه نه څیړي.
د نړیوالې جنايي محکمې دا پرېکړه ښيي چې په نړۍ کې لا هم عدالت نشته او قانون یوازې د کمزورو د ځپلو لپاره دی. امریکا او نور زورور د هر ډول جرمونو او جنایتونو د ترسره کولو حق لري، دوی په دې اړه هیچا ته ځواب ویونکي نه دي او نه یې هم څوک د جرمونو او جنایتونو د څېړلو حق لري. دوی حق لري بې ګناه خلک ووژني، بندي یې کړي، شکنجه یې کړي، بمونه پرې وغورځوي، د بدن غړي یې پرې کړي، ممنوعه وسلې پرې استعمال کړي، د بمونو مور پرې ور وغورځوي او هر ډول جنایت وکړي. دا په اوسنۍ نړۍ کې د امریکا او نورو زورورو حق دی او همدا د اوسنۍ نړۍ عدالت دی. له بله اړخه په اوسني نړیوال نظم کې نړیوال قوانین، ملګري ملتونه، د بشري حقونو سازمانونه، د جرمونو نړیواله محکمه او نور نړیوال بنسټونه هم یوازې ددې لپاره دي چې د امریکا او نورو زورورو دغه جنایتونه یا پټ کړي او یا هم مشروعیت ورکړي. له بله اړخه دوی بیا هڅه کوي هغه ځواکونه چې له دوی سره یې جګړه کړې او دوی ته یې ستونزې جوړې کړې دي، باید تورن شي، باید تر فشار لاندې راشي او ټول نړیوال قوانین او بنسټونه باید د دوی پر ضد وکارول شي.
نړیواله جنايي محکمه په دې پرېکړې سره نه یوازې دا چې خپل حثیت له منځه وړي، بلکې د اوسنۍ نړۍ د د مسخره شوي عدالت یو واقعي تصویر وړاندې کوي. له بله اړخه همدا چې دوی وايي په افغانستان کې د امریکايي او نورو بهرنیو ځواکونو جنایتونه نه څیړي، دا خپله ښيي چې امریکا او ملګرو یې په افغانستان کې جنایتونه کړي دي. که نړیواله جنايي محکمه یا بل بنسټ یې وڅیړي او که نه، په افغانستان کې د امریکايي او نورو بهرنیو ځواکونو جنایتونه له چا پټ نه دي او دا د تاریخ یوه داسې برخه ده چې سترګې نه شي پرې پټېدلی. امریکا د ګوانتانامو زندان څنګه پټوي، د بګرام د وحشتونو کیسې به څنګه ورکې شي، پر افغان خاوره زرګونه هغه معیوبین به څوک پټ کړي چې امریکايي جنایت یې د بدن غړي ترې اخیستي، زرګونه یتیمان او ګونډې به له چا پټې شي چې امریکایانو یې پلرونه او د کورنۍ غړي وژلي دي. د بمونو د مور او نورو ممنوعه وسلو استعمال به د چا له ذهنونو پاک کړي. خپله د امریکايي جنرالانو او نظامیانو اقرارونه او آن د کړو جنایتونو له امله د هغوی ځان وژنې به څنګه پټې شي. له امریکا تر اسټرالیا به هغه وجدانونه څنګه غلي کړي چې ددغو جنایتونو د رسوا کولو هڅې کوي!؟ دا یو هم نه کېږي. په افغانستان کې د امریکايي او نورو بهرنیو ځواکونو جنایتونه د تاریخ برخه ده او هېڅوک یې نه شي پټولی.